Oko 6.000 ljudi širom Srbije povratilo čast sudskim putem

U Ministarstvu za "Novosti" kažu da ovi podaci nisu konačni, budući da mnogi postupci još traju, kao i da im nisu svi sudovi dostavili podatke, iako je trebalo.

Najviše ljudi rehabilitovano je pred Višim sudom u Beogradu. Kako navode u ovom sudu, do početka 2010. pred tadašnjim Okružnim sudom u radu su bila ukupno 823 predmeta, od čega 353 usvojena zahteva. Od tada do danas u radu je 2.448 predmeta, od čega je 1.530 usvojenih. U ovom trenutku pred Višim sudom ima ukupno 708 nerešenih zahteva za rehabilitaciju.

Među rehabilitovanima su se našla i imena članova kraljevske porodice: kraljice Marije, kralja Petra Drugog Karađorđevića, prestolonaslednika Aleksandra, kneza Pavla, kneginje Jelisavete i kneževa Aleksandra i Nikole Karađorđevića, zatim komandanta Jugoslovenske vojske u otadžbini Dragoljuba Draže Mihailovića, ali i profesora, pravnika i istoričara Slobodana Jovanovića, glumice Žanke Stokić, advokata Veljka Guberine i Slobodana Subotića, pisaca Dragoslava Mihailovića i Borislava Pekića, ministra kraljeve vlade Milana Antića, ministra Nedićeve vlade Momčila Jankovića, profesora i potpisnika "Proglasa srpskom narodu" dr Lazara Markovića, jednog od najvećih predratnih izdavača Anatolija Ivanovića...

Među rehabilitovanima ima i golootočana, ali i komunista koje je "pojela" sopstvena revolucija. Tako je Branko Hebrang, hrvatski naučnik, publicista i jedan od sinova Andrije i Olge Hebrang, pre dve godine dobio rehabilitaciono rešenje za svoju majku. Olga je osuđena u Beogradu 1951. godine na 12 godina strogog zatvora zbog navodne saradnje sa ustašama za vreme rata, bez prava žalbe.

Među onima koji još čekaju eventualnu rehabilitaciju su najpoznatiji jugoslovenski disident Milovan Đilas, ali i predsednik kolaboracionističke vlade Milan Nedić.

Pored ostalih zakonom zagarantovanih prava, kao što je pravo na povraćaj imovine, rehabilitovani imaju pravo i na rehabilitaciono obeštećenje. Kada je u pitanju ova godina, Ministarstvo pravde isplatilo je 47.051.085 dinara odštete za 244 podnosioca zahteva. Od 2014. godine, od kada se vodi evidencija, ukupno je na ime rehabilitacionog obeštećenja isplaćeno 141.308.361 dinar za 672 ljudi. Najviše je pojedinačno isplaćeno 2.263.500 dinara.

Olga Hebrang je rehabilitovana po zakonu iz 2011, dok je njen muž Andrija rehabilitovan po starom zakonu, još 2009. Andrija je optuživan za saradnju sa ustašama, iako je okvalifikovan kao ibeovac, a verovalo se i da je Staljin u njemu video Titovog naslednika. Bio je ministar privrede u vladi FNRJ. Uhapšen je 1948. i mučen u Glavnjači. Zvanična verzija bila je da se ubio, a nezvanična da je ubijen.