Seoce u Srbiji sakupilo 30.000 evra za spomenik herojima

U želji da sačuvaju od zaborava taj deo srpske istorije, inicijativu za podizanje spomenika pokrenulo je nekoliko najstarijih meštana tog sela, koji su prvo formirali Udruženje "Gvozdeni puk - Igrište".

S obzirom da oni retko dolaze u grad, samo nekoliko puta godišnje, na razne načine su tražili i prikupljali novac, a predsednik udruženja Života Jevremović kaže da su se obraćali svakome za koga su čuli. "Rukom smo pisali pisma i slali državnim ustanovama i institucijama, raznim firmama i preduzećima, pojedincima, potomcima pripadnika Gvozdenog puka, a slali smo i sms poruke. Za osam meseci prikupili smo 30.000 evra", kazao je Jevremović.

To je prvi i za sada jedini spomenik čuvenom Gvozdenom puku u Srbiji. Spomenik je visok šest metara, a napravljen je od granita koji su meštani naručili iz Italije. Na vrhu spomenika je dvoglavi orao od belog mermera.

"Vrhunski klesari su na spomeniku upisali deo srpske istorije, ime Gvozdenog puka, kao i imena 17 stradalih pripadnika tog puka iz Igrišta. Naših dedova i pradedova", kazao je Jevremović.

Selo Igrište ima oko dvadesetak stanovnika, koji gotovo i ne idu u grad niti koriste internet, ali su saznali da ta vojna jedinica nije imala svoj spomenik, pa su odlučili da to isprave.

Meštani kažu da su podizanje spomenika pomogli gotovo svi kome su se obratili, a najviše opština Kuršumlija. Svečano otkrivanje spomenika Gvozdenom puku meštani su zakazali za 1. oktobar. Pored donatora, pozvali su državni vrh i Vojsku Srbije.

Gvozdeni puk je jedinica Srpske vojske iz Balkanskih i Prvog svetskog rata. Puno ime je bilo Drugi pešadijski puk "Knjaz Mihajlo" prvog poziva Moravske divizije. Sedište puka bilo je u Nišu a mobilizacijska prostorija puka bili su Jablanički i Toplički okrug.

Puk je u rat pošao u oktobru 1912. godine, a retki preživeli vratili su se kući tek 1920. godine jer su posle rata izabrani da budu kraljeva Garda u Beogradu.

Iako brojno stanje puka nikada nije prelazilo 5.000 ljudi, kroz tu jedinicu je zbog velikih gubitaka prošlo više od 19.000 ljudi. Za vreme rata u borbama je poginulo 32 oficira i 1.239 vojnika, dok je oko 6.600 ranjeno. To su, međutim, samo gubici u borbi jer nikada nije utvrdjeno koliko je vojnika umrlo od bolesti, pre svega od kolere 1913. i od tifusa 1915. godine.

Zastava puka bila je najodlikovanija od svih srpskih jedinica, pa je, od oko sto pukova Srpske vojske, ona izabrana da posle smrti kralja Petra I Karađorđevića bude položena u njegov kovčeg prilikom sahrane.