Veternik dobija spomenik srpskom vojniku dobrovoljcu

Inicijativu da Veternik dobije ovakvo obeležje dali su lokalna mesna zajednica, nekoliko udurženja i meštana Veternika. Oni su u predlogu naveli da žele da naselje dobije obeležje koje će podsećati na prve stanovnike ovog naselja i njegove osnivače, srpske vojnike invalide koji su oslepeli u bici na Veterniku.

Spomenik koji bi trebalo da predstavlja srpskog vojnika u uniformi u dinamičnom pokretu, verovatno jurišu, visine od oko tri metra sa postamentom, prema načelnoj ideji trebalo bi da bude postavljen na kružnom toku, ali još uvek nije doneta konačna odluka dok urbanisti ne obave analize.

Direktor JP "Urbanizam" Dušan Miladinović za 021.rs navodi da se proveravaju uslovi za postavljanje spomenika, kao što je lokacija, njegova veličina, oblik, itd. Prema njegovim rečima, ima još dovoljno vremena da se obave pripreme i spomenik izradi do novembra kada će biti obeležavanje stogodišnjice, jer je izrada ovog monumenta jednostavnija od spomenika kralju Petru I Karađorđeviću, koji će biti postavljen na Trgu republike i za čiju izradu već uveliko traju pripreme.

- Ovo je inicijativa građana i udruženja iz Veternika, koja je došala preko mesne zajednice i u njoj se traži lokalitet za postavljanje spomenika srpskom dobrovoljcu povodom stogodišnjice proboja Solunskog fronta. Urbanizam sada razmatra lokaciju, dok će vajar u saradnji sa nama i Zavodom za zaštitu spomenika kulture predložiti kako će spomenik izgledati - kaže Miladinović. 

Podizanje spomenika srpskom vojniku dobrovoljcu u Veterniku ušlo je u zvanični deo programa obeležavanja stogodišnjice oslobođenja, odnosno ulaska Srpske vojske u Novi Sad na kraju Prvog svetskog rata 9. novembra 1918. godine.

Ko su borci koji su osnovali Veternik

Veternik je osnovan 1923. godine kada su se na prostor tadašnjeg nenaseljenog Novog majura naselile 34 invalidske porodice sa 107 članova.

To su bili nekadašnji vojnici Srpske vojske, uglavnom dobrovoljci iz prekookenaskih zemalja, koji su ostali slepi u bici na planini Veternik u Makedoniji (deo kajmakčalanskog masiva) prilikom proboja Solunskog fronta. Tada su na njih Bugari bacili nervni bojni otrov.

Ovi solunski borci su naselili dve ulice u Novom majuru sa tipskim kućama, od kojih su i neke i danas sačuvane, a potom je to prvobitno naselje počelo da se širi, popunjava i drugim stanovnicima, da bi vremenom poprimilo oblik sela.

U Drugom svetskom ratu, po uspostavljanju mađarske fašističke okupacije, deo stanovnika Veternika je ubijen, a svi ostali su proterani u Srbiju i celo naselje je naseljeno Mađarima. Pred oslobođenje, iz Veternika se iseljavaju na divlje useljeni mađarski doseljenici, a preživeli Veterničani se vraćaju u skoro uništeno selo.

Posle rata, tokom kolonizacije, Veternik će dobiti još novih stanovnika, a naselje će narednih decenija sve više rasti. Po poslednjem popisu iz 2011. godine u Veterniku živi oko 17.500 ljudi.