Od Astane do Nursultana: Kratka istorija promena naziva gradova
Početkom marta, stanovnici Kazahstana imali su predsednika Nursultana Nazarbajeva koji je upravljao državom iz prestonice Astane.
Kraj meseca dočekaće sa predsednikom koji je dao ostavku i glavnim gradom koji je naziv promenio u Nursultan (što znači Sultan svetlosti).
Nursultan Nazarbajev, poslednji lider koji je bio na čelu države još od Sovjetske ere, neočekivano je podneo ostavku 19. marta. Na vlasti je bio skoro 30 godina.
Narednog dana, parlament je izglasao da prestonica Astana promeni ime u Nursultan - u čast odlazećeg državnika.
Sedamdesetosmogodišnji predsednik na čelu Kazahstana bio je od proglašenja nezavisnost, nakon raspada Sovjetskog saveza.
Promena imena glavnog grada sa sobom nosi brojne logističke izazove, od promene svih saobraćajnih znakova, pa do krupnijih problema.
Gradovi širom sveta s imenima lidera
Prestonice su često dobijale imena po liderima.
Najpoznatiji primer sa prostora Balkana je Podgorica, koja je skoro 50 godina nosila ime Titograd - po predsedniku SFRJ Josipu Brozu Titu.
Svi Titovi gradovi
Lider SFRJ kumovao je mnogim gradovima širom nekadašnje države.
Pored Podgorice, kao glavnog grada, mesta različitih veličina nosila su Titovo ime.
- Užice je imalo pridev Titovo u periodu od 1946. do 1991. godine
- Titova Mitrovica je nosila taj naziv od 1981. do 1990. godine, kada joj je vraćeno staro ime Kosovska Mitrovica
- Godine 1983. Vrbas je postao Titov Vrbasi taj naziv nosio do 1992. godine
- Korenica u Hrvatskoj 1946. godine postala je Titova Korenica, a stari naziv je vraćen 1996. godine
- I Drvar u Bosni i Hercegovini je bio Titov od 1981. do 1991. godine
- Veles u Makedoniji postao je Titov Veles 1946. godine i taj naziv je zadržao narednih 50 godina
- Titovo Velenje u Sloveniji je nosilo taj naziv od 1981. do 1990. godine
Izvan granica Balkana, najpoznatiji primer su Sjedinjene Američke Države. Glavni grad Vašington naziv je dobio 1791. godine po prvom predsedniku SAD-a, Džordžu Vašingtonu.
Po predsedniku Vašingtonu je nazvana i čitava država, veliki broj manjih gradova, tvrđava i nekoliko planinskih vrhova.
Postoji i afrička država koja je prestonicu nazvala po američkom predsedniku. Glavni grad Liberije, Monrovija, nazvan je po američkom predsedniku Džejmsu Monrou 1824. godine.
Monro je snažno podržavao povratak oslobođenih robova u Afriku.
Liberija je najstarija afrička republika, a osnovali su je oslobođeni robovi iz Amerike i Kariba.
Na drugoj strani sveta, Novozelanđani takođe imaju prestonicu nazvanu po državniku.
Velington, drugi grad po veličini na Novom Zelandu, u kom je i sedište vlade, dobio je ime 1840. godine po vojvodi od Velingtona, u znak podrške koju je britanski vojvoda pružao kolonizatorima ostrva.
U slučaju Vijetnama, promena imena Sajgon u Ho Ši Min, usledila je nakon duge borbe protiv kolonizacije.
Na kraju Vijetnamskog rata, 1975. godine, Sajgon je izgubio status glavnog grada, a godinu dana kasnije je dobio novo ime u čast revolucionarnog vođe, Ho Ši Mina.
Mnogi, međutim, grad još uvek zovu starim imenom Sajgon, uključujući i Vijetnamce.
Troškovi ovakve prakse
Svako menjanje imena grada košta.
Kartografi širom sveta izmenu moraju da naprave u narednoj publikaciji mapa.
Nakon promene naziva grada, menjaju se i saobraćajni znaci, građanima se izdaju nova dokumenta, štampaju se nove brošure, a međunarodna javnost se obaveštava o zvaničnoj promeni naziva.
Čak je i promena naziva organizacije pravi birokratski pakao.
Svetska rvačka federacija (World Wrestling Federation) i Svetski fond za prirodu (World Wide Fund for Nature) sporili su se oko inicijala WWF 2002. godine.
Na kraju, rvači su morali da popuste.
Federacija je procenila da bi je promena imena koštala oko 45 miliona dolara.
Procenjuje se da bi istu sumu potrošila i država koja bi promenila ime.
Kralj Svazilenda, Msvati Treći, promenio je ime ove male afričke države od 1.5 miliona stanovnika u Esvatini u aprilu 2018. godine.
Promena je najavljena kao potez kojim je država trebalo da se oslobodi kolonijalnog imena.
Deren Oliver, advokat iz Južne Afrike koji se bavi autorskim pravima, procenjuje da će ova promena imena koštati oko 6 miliona dolara.
To je gruba procena, zasnovana na osnovu troškova koje su imale velike kompanije koje su promenile imena.
Oliver kaže da na proces promene imena, takozvano re-brendiranje, odlazi do deset odsto ukupnih marketinških troškova, što otprilike iznosi oko šest odsto ukupnog prihoda države.
Cena koju će Esvatini, kao siromašna država, platiti smatra se razumnom, ali istorija pokazuje da ne postoje garancije da će se ime zadržati.
Promena, pa vraćanje starog imena
Pet dana nakon smrti Vladimira Lenjina, 1924. godine, grad Petrograd je promenio ime u Lenjingrad.
Nakon kraha Sovjetskog saveza 1991. godine, došao je kraj i imenu grada. Građani su izglasali da se gradu vrati ime koje je nosio pre Prvog svetskog rata - Sankt Peterburg.
U slučaju Volgograda, bivšeg Staljingrada, grad je dva puta menjao ime - oba puta u toku Sovjetske vladavine.
Grad Caricin je 1925. godine promenio ime u Staljingrad, po Jozefu Staljinu. Sovjetski lider Nikita Hruščov promenio je ime grada u Volgograd, nakon Staljinove smrti 1961. godine.
Tako je svaka asocijacija na Staljina uklonjena iz grada koji je predstavljao simbol sovjetskog otpora tokom Drugog svetskog rata.
Imena ruskih komunističkih lidera pojavljivala su se na mapama gotovo 70 godina.
Borbe za identitet mesta nekad su trajale vekovima, kao što je to slučaj u Turskoj.
Prema legendi, grčki grad Bizantion je ime dobio po caru Bizasu.
Nacionalni ponos
Ali kada je rimski imperator Konstantin Veliki stigao u grad u četvrtom veku, promenio je ime u Konstatinopolj - grad Konstantina.
Nakon osmanskog osvajanja, ime je promenjeno u Istanbul, ali su ga druge zemlje nazivale Konstantinopolj sve do početka 20. veka, kada je Turska odbila da dostavlja poštu adresiranu na Konstantinopolj.
To može da posluži kao lekcija svetskim liderima da nijedno ime ne može ostati trajno ime nekog grada, pa čak ni nakon 1600 godina.
Komentari 0
Nema komentara na izabrani dokument. Budite prvi koji će postaviti komentar.
Komentari čitalaca na objavljene vesti nisu stavovi redakcije portala 021 i predstavljaju privatno mišljenje anonimnog autora.
Redakcija 021 zadržava pravo izbora i modifikacije pristiglih komentara i nema nikakvu obavezu obrazlaganja svojih odluka.
Ukoliko je vaše mišljenje napisano bez gramatičkih i pravopisnih grešaka imaće veće šanse da bude objavljeno. Komentare pisane velikim slovima u većini slučajeva ne objavljujemo.
Pisanje komentara je ograničeno na 1.500 karaktera.
Napiši komentar