Psihijatri pregledali pacijente u policijskim kolima

Vođa Nacionalnog mehanizma za prevenciju torture Miloš Janković, zamenik zaštitnika građana i članovi tima Jelana Unijat i Đorđe Alempijević 24. i 25. marta ove godine otišli su u nenajavljenu posetu Opštoj bolnici u Subotici, na odeljenje za psihijatriju. Tom prilikom, ovom timu nije dozvoljeno da obavi nenajavljenu noćnu posetu, nije im dozvoljen pristup svim podacima o broju lica lišenih slobode u pritvorskim ustanovama, pristup podacima o tretmanu ovih lica i uslovima njihovog pritvora, mogućnost da vode privatne razgovore sa licima lišenim slobode bez prisustva svedoka, slobodu da biraju mesta koja žele da posete i lica sa kojima žele da razgovaraju.

I pored toga Nacionalni tim utvrdio je da je dežurni lekar Opšte bolnice Subotica uručio policijskom službeniku iz Subotice originalni lekarski izveštaj o pregledu zadržanog lica A.A. U tom izveštaju navedeno je da je pacijent dovezen "specijalnim službenim vozilom za prevoz lica iz SUP-a u pratnji dva policajca, nakon ispoljavanja agresivnog ponašanja u pijanom stanju, na javnom mestu". Navedeno je da se radi o zavisniku od opijata koji je na metadonskoj terapiji. Specijalističkim pregledom psihijatra nisu ustanovljeni elementi koji bi uticali na sposobnost pacijenta A.A. da samostalno donosi odluke i razume njihov značaj. Lekar je doneo odluku "prima se na observaciju i trežnjenje na psihijatriji".

Tim smatra da pacijent ima pravo na poverljivost svih ličnih informacija, a da lekar nema pravo da te informacije saopšti drugim licima jer su podaci o zdravstvenom stanju odnosno podaci iz medicinske dokumentacije poverljivi. Preporučeno je da lekari Opšte bolnice ubuduće policijskim službenicima neće davati izveštaje o zdravstvenom stanju zadržanih lica koja su u pratnji policije dovedena na lekarski pregled.

Članovi Nacionalog tima su ponovo posetili Opštu bolnicu u Subotici 25. marta i pomoćnika direktora upoznali sa činjenicom da im prethodne noći nije dozvoljeno da obave nenajavljenu posetu. Stavljena im je na uvid dokumentacija za pacijenta A.A., kojeg je policijska patrola odvela tako da sa njim nije mogao biti obavljen razgovor. Doktorka koja je bila dežurna tokom noći i koja je primila ovog pacijenta navela je da ga je prilikom prijema pregledala u vozilu policije, kao i da je to uobičajena praksa, jer ne dozvoljavaju policijskim službenicima da ulaze u bolnicu.

Preporučeno je da lekari Opšte bolnice ubuduće ne obavljaju lekarske preglede pacijenata – zadržanih i ostalih lica koji se dovode u pratnji policije, ispred bolnice u policijskom vozilu, već da se to radi isključivo u odgovarajućim prostorijama bolnice i to bez prisustva policijskih službenika. Policijski službenici će prisustvovati lekarskom pregledu samo na izričit zahtev lekara, ali pod uslovom da ne mogu da čuju razgovor lekara i pacijenta i samo ukoliko postoje opravdani razlozi za to kao što su opasnost od bekstva, opasnost od napada lekara, opasnost od samopovređivanja.

Kako je tim uz medicinsku dokumentaciju zatekao i ličnu kartu pacijenta A.A. koja mu je, kako je izjavio lekar, oduzeta prilikom prijema na odeljenje, ali je nisu preuzeli policajci, preporučeno je da će bolnica ubuduće pacijentima izdavati pisanu potvrdu o njihovim stvarima i dokumentima koji su deponovani kod bolnice. Tim je zaključio, na osnovu dokumentacije koja mu je ovoga puta stavljena na uvid, da je pacijent A.A. zadržan i smešten bez pravnog osnova, jer nije dao pristanak na bolničko lečenje niti je sprovedena zakonska procedura koja uređuje postupak zadržavanja bez pristanka i smeštaj bez pristanka lica sa mentalnim smetnjama u psihijatrijsku ustanovu.

Opšta bolnica Subotica prihvatila je sve preporuke iz izveštaja Nacionalnog tima i usvojila proceduru koja se sprovodi u Službi za psihijatriju.