Tek svaki četvrti Novosađanin zna kada je rođendan Novog Sada

Ovi podaci samo potvrđuju činjenicu da većina građana ni posle dvadeset godina od proglašenja 1. februara za Dan grada i dalje ne zna kada je rođendan Novog Sada. Da stanovnici vojvođanske prestonice slabo poznaju istoriju svog grada nije iznenađenje, jer su i ranija ispitivanja pokazala da su slabo upoznati sa istorijom Novog Sada.

Anketa koja je sprovedena na uzorku od 1.200 Novosađana pokazala je i da među onima koji znaju da je 1. februar Dan grada preovlađuju ispitanici starosti od 30 do 59 godina koji žive u gradskoj sredini i pretežno su zaposleni u javnom sektoru. Analiza rezultata ukazuje i da sa porastom stepena obrazovanja i ličnih primanja raste procenat onih koji znaju zašto Novi Sad obeležava 1. februar.

Podsetimo da su 1. februara 1748. godine građani Petrovaradinskog šanca otkupili od carice Marije Terezije status slobodnog i kraljevskog grada i time omogućili brži razvoj Novog Sada, koji je do tada sputavan županijskom i vojnom vlašću. Statut Grada su od Marije Tezerije otkupili bogati građani za 80.000 rajnskih forinti, a carica je tada potpisala "Povelju slobodnog kraljevskog grada".

"Ja, Marija Terezija, Božjom milošću carica rimska, a kraljica Ugarske, Češke, Dalmacije, Hrvatske, Slavonije, Rame, Srbije, Galicije, Lodomerije itd. itd. dajem glasom ovoga pisma na znanje svakome, koga se tiče, da taj toliko puta spominjani naš Petrovaradinski kameralni grad, koji leži na drugoj strani Dunava u bačkoj županiji na zemljištu Sajlovo, silom naše kraljevske moći i ugleda iz ranije navedenih razloga, činim slobodnim kraljevskim gradom. Da ga uvrstimo, primimo i upišemo u broj, krug i red ostalih naših slobodnih kraljevskih gradova naše kraljevine Ugarske tako i naših naslednih zemalja. Ukidajući mu dosadašnje ime Petrovaradinski šanac, nađosmo za dobro da se ubuduće zove i da mu naslov bude Neoplanta, mađarski Uj-Videgh, nemački pak Ney-Satz, srpski Novi Sad i bugarski Mlada Loza".

Novi Sad je time dobio pravo na sudsku, zakonodavnu i izvršnu vlast, kao i na samostalno ubiranje poreza, a takođe i današnje ime (uz latinsko Neoplanta, nemačko Neusatz i mađarsko Újvidék). Prvobitna imena Novog Sada bila su Racka varoš, Rački grad (Ratzen Stadt, Ratzenstatt) i Petrovaradinski šanac (Peterwardeiner Schantz).

Dodajmo još da se 1. februara svake godine u Srpskom narodnom pozorištu održava Svečana akademija na kojoj se dobitniku Februarske nagrade dodeljuje ovo gradsko priznanje. Dobitnica Februarske nagrade za 2016. godinu je Ivana Španović.