Analizom DNK najčešće rešavaju zločine, očinstvo i identifikuju leševe

DNK laboratorija Instituta za sudsku medicinu Kliničkog centra Vojvodine od osnivanja 2003. godine, jedina je DNK laboratorija u Vojvodini koja korišćenjem najsavremenijih metoda i opreme validirane za forenzičku i genetičku DNK analizu, izvodi najrazličitije analize.

DNK profil se može dobiti u forenzičkim slučajevima analize tragova iz različitih tipova uzoraka: materijali umrljani krvlju, pljuvačkom ili spermom, profilisanje tragova na opušcima cigareta i tragovima ugriza, podnoktnog sadržaja, razmena ćelija epiderma fizičkim kontaktom osoba i osobe i predmeta, tragova na vatrenom i hladnom oružju (sečenje i ubadanje), sredstvima davljenja, kao i predmetima svakodnevne upotrebe.

Kako za 021 navodi DNK analitičarka i stalni sudski veštak forenzičke genetike i sudskomedicinske toksikologije Dragana Zgonjanin-Bosić, najčešće su analize pri obradi kriminalističkih slučajeva tj. forenzičkoj analizi bioloških tragova na zahtev Viših i Osnovnih sudova, te tužilaštva pretežno u Vojvodini, ali i sa područja uže Srbije, potom analize pri humanoj identifikaciji, kada se radi o identifikaciji posmrtnih ostataka obdukovanih osoba, čije stanje nije omogućavalo primenu drugih metoda i utvrđivanju spornog roditeljstva na lični zahtev i na zahtev suda.  

Sam proces identifikacije nakon obdukcije, kako objašnjava, radi se na osnovu butne kosti.

 "Proces idetifikacije je primena DNA analize pri humanoj identifikaciji, kada se radi o identifikaciji posmrtnih ostataka obdukovanih osoba, čije stanje nije omogućavalo primenu drugih metoda. Odabrani tip uzorka analiziranih skeletnih ostataka je butna kost (femur), pored zuba, jer omogućava visok stepen dobijanja profila u odnosu na druge vrste koštanih uzoraka. U svim slučajevima dobijeni DNK-profili poređeni su sa genotipima srodnika tj. referentni uzorci za upoređivanje potiču od rodbinskih kandidata", objašnjava ona.

 Neretki su slučajevi spaljenih degradiranih tela, kako bi se ona uništila nakon ubistva.

"Što se tiče izloženosti ispitivanih uzoraka kosti (skeletnih ostataka) različitim dejstvima okoline koja su mogla dovesti do degradacije DNK, skeletni ostaci mogu se kategorisati u tri veće grupe: tela iz vatre, iz vode i iz polja. U našoj labora­toriji i uopšte u sudkoj medicinskoj praksi, česti su slučajevi kriminalnog spaljivanja tela sa ciljem da se telo uništi. Velika uspešnost profilisanja DNK iz skeletnih ostataka ovakvih uzoraka (koji su bili izlagani visokoj temperaturi) je rezultat višegodišnjeg rada na forenzičkim identifikacijama", dodaje naša sagovornica.

Starost uzoraka varira od slučaja do slučaja. Najčešći su uzorci starosti od godinu dana, potom do pet godina. Pored slučaja uzorka kosti iz Drugog svetskog rata kada je  pomoću DNK otkrivena žrtva posle 64 godine, interesantan je i slučaj koji je radio Institut za sudsku medicinu Kliničkog centra Vojvodine, gde su kosti bile stare 14 godina, tela koje je poticalo sa područja Hrvatske tokom ratnih dešavanja devedesetih godina.