Kako piše slikar i konzervator Danilo Vuksanović, u
Galeriji Matice srpske, u sklopu priprema za realizaciju novih stalnih postavki, viši konzervator Galerije, Darko Despotović, prošle godine u novembru u sklopu projekta (re)konzervacije započeo rad na čuvenoj nacionalnoj ikoni, delu poznatog novosadskog slikara Pavla Simića.
"Srpska narodna skupština, 1. maja 1848. godine", mnogo poznatija je pod nazivom "Majska skupština" i predstavlja jedinstven primer istorijskog slikarstva kao svedočanstvo o velikom saboru u Sremskim Karlovcima u trenutku proglašenja Srpske Vojvodine. Osim neosporne važnosti za srpsku kulturu i značaj dokumentovanja političkog događaja kojem je, u mnoštvu protagonista, prisustvovao i sam slikar Simić, ovu sliku prati i veoma intrigantna prošlost, svojstvena najzamršenijem trileru.
Slika nije bila poznata javnosti do druge polovine XX veka jer je nestala bez traga i prošao je zamalo pun vek od 1863. godine, kada je Pavle Simić, želeći da učestvuje u obnovi ideje srpske samostalnosti, predao Jozefu Antonu Baueru u Beč radi litografisanja u nešto izmenjenoj verziji. Štampana je tada i objava o tom činu, a potom je slika, najverovatnije ostala u Beču kao zalog zbog Simićeve nemogućnosti da isplati troškove za taj posao.
Mnogo kasnije, šezdesetih godina XX veka, istoričar umetnosti Pavle Vasić pominje je u tekstu u listu Politika, navodeći da je za nju čuo od Stojana Vujičića, poznatog pisca iz Mađarske. Od tada se o njoj sve više govori i piše. U sklopu ugovora međumuzejske razmene između Mađarske nacionalne galerije u Budimpešti i Galerije Matice srpske, konačno, "Majska skupština" stiže u Novi Sad i 1976. godine postaje vlasništvo ustanove koja ove godine obeležava 175 godina postojanja. Iz Mađarske je stigla iz zaostavštine čuvenog bečkog litografa Bauera i od tada se nalazi u stalnoj postavci slikarstva XIX veka Galerije Matice srpske.
Ono što je mučilo Darka Despotovića, konzervatora Galerije, bilo je vezano za neispitane ranije konzervatorske intervencije, radi što boljeg konzervatorsko-restauratorskog tretmana. Nije poznato ko je izvršio prethodne zahvate na slici "Majska skupština" ali se nakon pomnog ispitivanja, tokom uklanjanja požutelog laka desilo nešto neočekivano.
U prvom redu sa desne strane, iza podignute leve ruke graničarskog poručnika Petra Bige ukazao se profil nepoznatog učesnika "Majske skupštine". Mantija sveštenika u njegovoj neposrednoj blizini, ispostavilo se, bila je preslikana, a gotovo na svakom liku intervenisano je dodatnim pojačavanjem kontura, tipičnim za postupke starih restauratora. Posle brižljivog čišćenja, odjednom se pojavila vešto islikana drška kubure, ukras na dečačkom kaputu, neka posve drukčija crvena na srpskoj trobojci i mnogo toga još.
I sama kompozicija, nakon pažljivijeg posmatranja, pokazalo se, najverovatnije je u jednom trenutku isečena, najviše sa leve strane platna. Nelogično skraćene figure, nesklad u odnosu na centralnu ličnost patrijarha Rajačića, koji uzdiže Privilegije u ruci, navodila je na zaključak kako je iz nekog razloga slika izmenila prvobitnu veličinu. Da li zbog oštećenja ili zbog transporta u Beč za potrebe litografisanja, ova značajna slika je, posle delimičnog uklanjanja završnih starih lakova, pokazala minuciozne slikarske detalje koji do tada nisu bili dovoljno vidljivi.
Niz izmena, stavlja pred restauratore i kustoskinju zbirke slikarstva Galerije Matice srpske Snežanu Mišić, veliku odgovornost u mogućnosti donošenju istorijske odluke, a to je ključno pitanje: dokle ići sa skidanjem naknadnih preslika, a da se pritom previše ne izmeni upečatljiva slika nacionalnog zanosa, koju je na nagovor Nikanora Grujića, u manastiru Kuveždinu, nakon što je prebegao iz bombardovanog Novog Sada, oslikao Pavle Simić, živopisac novosadski.
Nastavak ove zanimljive konzervatorske priče tek sledi, u procesu istraživanja, koje će, zasigurno doneti nova otkrića kao građu za snimanje uzbudljivog dokumentarnog filma.
_joker_out.jpg "Nije vreme za muziku: Joker Out odložio koncert u Novom Sadu, prihod doniraju porodicama nastradalih")
.jpg "Tmuran petak sa susnežicom u Novom Sadu: Radionice za decu, predavanja, koncerti...")
Komentari 4
M
Nikola
Čoveče
Komentari čitalaca na objavljene vesti nisu stavovi redakcije portala 021 i predstavljaju privatno mišljenje anonimnog autora.
Redakcija 021 zadržava pravo izbora i modifikacije pristiglih komentara i nema nikakvu obavezu obrazlaganja svojih odluka.
Ukoliko je vaše mišljenje napisano bez gramatičkih i pravopisnih grešaka imaće veće šanse da bude objavljeno. Komentare pisane velikim slovima u većini slučajeva ne objavljujemo.
Pisanje komentara je ograničeno na 1.500 karaktera.
Napiši komentar