Od novosadske prave regionalnu deponiju kršeći zakone i propise

Prekršeni su Zakon o vraćanju utrina i pašnjaka selima na korišćenje, Uredba o odlaganju otpada na deponije, Rešenje Skupštine grada Novog Sada i Rešenje Republičkog geodetskog zavoda.

Za izgradnju deponije na koju bi se odlagao otpad iz Novog Sada, Bačkog Petrovca, Beočina, Žablja, Srbobrana, Temerina i Vrbasa, neophodno je da se ispuni niz preduslova, kako bi se osiguralo da ona ne naškodi zdravlju ljudi, ali isto tako da ne ugrožava rad drugih infrastrukturnih objekata.

Prema Studiji o proceni uticaja na životnu sredinu projekta "Dogradnja-proširenje postojeće gradske deponije komunalnog otpada u Novom Sadu", predviđeno je da se deponija gradi, između ostalog na katastarskim parcelama 136/1 i 136/2.

Rešenjem Skupštine grada sa sednice od 10. septembra 1998. godine, doneta je odluka o vraćanju parcele 136 selu Čenej, čime se ukida pravo korišćenja dotadašnjem korisniku, Zemljoradničkoj zadruzi Novi Sad. U ovom rešenju takođe stoji da se zabranjuje promena namene i drugi oblici raspolaganja pomenutim zemljištem, izuzev izgradnje ribnjaka.

Zakon o vraćanju utrina i pašnjaka selima na korišćenje iz 1992. godine u članu 9. kaže da se "zabranjuje promena namene i drugi oblici raspolaganja na zemljištu koje je preneto selima na korišćenje, izuzev izgradnje ribnjaka".

Pomenute parcele potom su uz odobrenje Mesne zajednice "Čenej" predate na korišćenje Mesnoj zajednici "Pejićevi salaši - Nemanovci".

Kako saznaje 021, stanovnici ove Mesne zajednice uputili su Skupštini grada primedbu u kojoj navode sve pomenute dokumente, ali njihova primedba nije prihvaćena, što se može videti u materijalu sa 20. sednice Skupštine grada održane 27. septembra ove godine.

"Sve parcele u obuhvatu plana nalaze se u građevinskom području grada Novog Sada i nisu predata selima na korišćenje, te se na njih ne može primeniti zabrana promene namene iz Zakona o vraćanju utrina i pašnjaka selima na korišćenje. U skladu sa navedenim svi pašnjaci koji se nalaze u obuhvatu plana, biće određeni za gradsko građevinsko zemljište u skladu sa važećim propisima koji regulišu ovu oblast", navodi se u objašnjenju JKP Urbanizma, koje je podnelo izveštaj Skupštini grada, a koji je potpisala izvršna direktorka ovog preduzeća Anđelka Ristić.

Ono što u odgovoru Skupštine grada nije navedeno, jeste to da je Republički geodetski zavod (RGZ) 16. januara 2013. godine odbio zahtev Grada za preuzimanje prava korišćenja nad ovim parcelama, kao neosnovan.

"Zaključkom od 18.11.2011. godine ova služba je zatražila dokaz po kom pravnom osnovu grad Novi Sad treba biti upisan kao nosilac prava korišćenja na ovim parcelama u roku od 15 dana", stoji u Rešenju. Kako piše u ovom dokumentu "ne postoji pravni osnov za konverziju prava korišćenja u javnu svojinu grada Novog Sada".

U međuvremenu je u Katastru za parcelu 136/2 promenjeno pravo korišćenja na grad Novi Sad, zbog čega žitelji Nemanovaca najavljuju da će podneti tužbu, jer se to protivi i Zakonu o vraćanju utrina i pašnjaka i Rešenju RGZ. Kada je u pitanju parcela 136/1, nije moguće pogledati kome pripada pravo korišćenja, jer ona na portalu katastra nepokretnosti nije ni zavedena.

Ostale sporne parcele – 7/1, 141, 142, 143, su pored toga što ih štite pomenuti zakon i rešenje, i u katastru zavedene kao nekretnina nad kojom pravo korišćenja ima MZ Čenej.

Ipak, u Planu detaljne regulacije regionalne deponije u Novom Sadu stoji da će za formiranje saobraćajnica na deponiji biti iskorišćen deo parcele 7/1, a da će se deo parcele 141 iskoristiti za iskopavanje kanala. Parcele 142 i 143 će po ovom Planu biti iskorišćene za pojas zaštitnog zelenila.

Kršenje odredaba o udaljenosti i infrastrukturi

Kako stoji u Uredbi o odlaganju otpada na deponije iz 2010. godine, prilikom određivanja lokacije za deponiju moraju se uzeti u obzir opšti uslovi i kriterijumi za sve klase deponija. Ovi uslovi podeljeni su u nekoliko potkategorija - prema nameni prostora, topografiji terena, hidrogeološkim uslovima, tehničkoj infrastrukturi.

U prvom prilogu ove Uredbe, stoji da "razdaljina između spoljašnje granice lokacije deponije i najbližeg objekta naseljenog područja, gde stalno borave ljudi, ne može iznositi manje od 500 metara". Prostor koji je predviđen za proširenje gradske, odnosno izgradnju regionalne deponije u najvećem delu nije udaljen 500 metara od najbližeg naselja Nemanovci, te stoga ni po ovom kriterijumu nije moguće graditi deponiju na ovoj lokaciji.

Na prostoru gde se planira izgradnja deponije prolazi pet dalekovoda, od kojih su dva napona 20 KV. Prema propisima, sa obe strane dalekovoda mora postojati zona od 15 metara na kojoj se ne sme odlagati otpad. Kroz ovo područje takođe prolazi koridor od tri dalekovoda napona od po 110kV za napajanje Novog Sada i Termo elektrane Novosadske toplane. Budući da je u pitanju znatno veći napon nego u prethodnom slučaju, minimalna udaljenost planirane deponije od dalekovoda mora biti 100 metara sa obe strane, što je propisano Pravilnikom o kriterijumima za određivanje lokacije i uređenje deponija otpadnih materija ("Službeni glasnik RS", broj 54/92).

U međuvremenu je dokumentom koji je potpisao bivši ministar zaštite životne sredine Oliver Dulić, ovaj pravilnik prestao da važi i zamenila ga je Uredba o odlaganju otpada na deponije u kojoj stoji da se deponija može locirati "na određenoj udaljenosti od vodovoda, gasovoda, naftovoda i dalekovoda, u skladu sa posebnim propisima i uslovima nadležnih organa i institucija".

Budući da se preduzeće "Elektromreža Srbije" (EMS) u primedbi na regulacioni plan požalilo skupštini i pozvalo na dokument koji je u međuvremenu postao nevažeći, Skupština je samo delimično prihvatila njihov zahtev i proširila širinu zaštitnog koridora sa 15 na 25 metara. Skupština je na taj način odbila zahtev EMS samo zato što se nisu pozvali na odgovarajući zakonski akt, iako im važeća uredba dozvoljava da sami procene kolika će biti širina zaštitnog koridora.

Inicijativa da se na teritoriji Novog Sada izgradi regionalna deponija na koju bi otpad odlagalo još šest vojvođanskih opština, pokrenuta je još dok je na vlasti bila Deomokratska stranka. Sadašnja gradska vlast samo je nastavila njihovim stopama. Izgradnji regionalne deponije godinama se kontinuirano protivila samo Demokratska stranka Srbije. (Vuk Kešelj)

Ovaj tekst nastao je kao zajedničko istraživanje Radija 021 i portala "Pištaljka".