Na današnji dan: U Novom Sadu otvorena prva knjižara, rođeni Markiz de Sad i Džoni Vajsmiler

Pregled značajnih dešavanja u Srbiji i svetu na današnji dan, 2. jun.
624 - Rođen je poljski vojskovođa i kralj Jan III Sobjeski. Oslobodio je Beč od turske opsade 1683. i time sprečio dalji prodor Turaka u srednju Evropu. Slavljen je kao spasilac Evrope i njene kulture.
 
1740 - Rođen je francuski pisac Donasjen Alfons Fransoa de Sad, poznat kao Markiz de Sad. Njegovi romani smatraju se patološkom pornografijom, ali i delima koja ruše ustaljene društvene norme ("Justina", "Žilijeta", "120 dana Sodome"). Od njegovog prezimena potiče izraz sadizam.
 
1771 - Rusija je u ratu sa Turskom preuzela poluostrvo Krim.
 
1790 - U Novom Sadu je otvorena prva knjižara. Vlasnik Emanuel Janković štampao je u svojoj štampariji i prvi katalog knjiga.
 
1840 - Rođen je engleski pisac Tomas Hardi. Važio je za najboljeg engleskog pisca svoga vremena, ali je zbog slobodoumnog stava o ljubavi i braku dolazio u sukob sa društvenim konvencijama ("Pod zelenim drvetom", "Daleko od razuzdane gomile", "Povratak domoroca", "Tesa od D'Abervilovih", "Neznani Džud").
 
1857 - Rođen je engleski kompozitor i violinista Edvard Vilijam Elgar. Njegova dela, od kojih su najpoznatiji oratorijum "Gerontijusov san" i koncertna uvertira "Enigma varijacije", znatno su doprinela obnovi engleske muzike na prelazu u 20. vek.
 
1882 - Umro je italijanski revolucionar Đuzepe Garibaldi, vođa pokreta za nezavisnost i ujedinjenje Italije. Legendarnim pohodom sa svojim dobrovoljcima ("hiljadu crvenih košulja") oslobodio je 1860. Siciliju od vlasti Burbona i u septembru trijumfalno ušao u Napulj. Izabran je za poslanika Rima 1874, ali je odbio počasti kralja Viktora Emanuela, titule vojvode i maršala.
 
1904 - Rođen je američki olimpijski šampion i filmski glumac Džoni Vajsmiler. Prvi je uspeo da prepliva 100 metara za manje od jednog minuta. Osvojio je tri zlatne medalje na Olimpijskim igrama 1924. i dve 1928. Poznatiji je, međutim, kao tumač glavne uloge u filmovima o Tarzanu.
 
1924 - Američki Kongres priznao je državljanstvo Indijancima starosedeocima na teritoriji na kojoj su stvorene SAD.
 
1940 - Rođen je grčki kralj Konstantin II, poslednji monarh Grčke. Krunu je nasledio od oca Pavla I 1964, a tri godine kasnije, kada je vojna hunta preuzela vlast u Grčkoj, bio je primoran da ode u izgnanstvo. Vojne vlasti su 1973. ukinule monarhiju.
 
1946 - Italijani su se na referendumu izjasnili za republiku i time odbacili monarhiju Savojske dinastije.
 
1949 - Država Transjordanija je promenila naziv u Hašemitska Kraljevina Jordan.
 
1953 - Britanska kraljica Elizabeta II krunisana je u Vestminsterskoj katedrali u Londonu. To je bilo prvo krunisanje u istoriji koje je prenosila televizija.
 
1955 - Jugoslovenski i sovjetski lideri, Josip Broz Tito i Nikita Hruščov, potpisali su Beogradsku deklaraciju kojom su normalizovani odnosi Jugoslavije i SSSR, narušeni rezolucijom Informbiroa iz 1948.
 
1965 - U eksploziji gasa u japanskom rudniku uglja blizu Fukuoke poginulo je najmanje 200 rudara.
 
1966 - Američki vasionski brod Servejer izveo je prvo uspešno meko spuštanje na Mesec i počeo da šalje prve slike površine ovog satelita.
 
1969 - U sudaru australijskog nosača aviona "Melburn" i američkog razarača "Frenk E. Evans" u Južnokineskom moru, poginula su 74 američka mornara.
 
1979 - Papa Jovan Pavle II stigao je u Poljsku, u prvu posetu pape jednoj komunističkoj zemlji.
 
1983 - SSSR je sa satelita u zemljinoj orbiti lansirao novu vasionsku sondu za istraživanje Venere.
 
1987 - Umro je španski gitarista Andres Segovija, koji se proslavio interpretacijama klasične muzike na gitari. Transkribovao je za gitaru kompozicije Johana Sebastijana Baha i Hendla.
 
1992 - Danci su se na referendumu izjasnili protiv Mastrihtskog ugovora Evropske unije.
 
1993 - Na prvim slobodnim izborima u Burundiju Melhior Ndadaje pobedio je vojnog predsednika Pjera Bujoju, čime je u toj afričkoj zemlji prvi put šef države postao pripadnik većinskog plemena Hutu.
 
1997 - Timoti Makvej proglašen je krivim za podmetanje bombe u federalnu zgradu u Oklahoma Sitiju 1995, kada je poginulo 168 ljudi. Makvej je osuđen na smrt i pogubljen na električnoj stolici 10. juna 2001.
 
1997 - Umrla je američka teniserka Jelen Jakobs (88). U karijeri je osvojila četiri američke titule u singlu (1932-1935), a Vimbldon 1936. godine kada je proglašena prvom igračicom sveta.
 
1998 - Srpska policija u Beogradu presrela je i brutalno pretukla studente koji su krenuli prema zgradi Vlade Srbije da izraze protest zbog novog Zakona o univerzitetu.
 
1999 - Žene Japana izborile su se za upotrebu pilula za kontracepciju, tri decenije nakon što se pilula pojavila na Zapadu.
 
2000 - Glavni tužilac Međunarodnog suda za ratne zločine u Hagu, Karla del Ponte, izjavila je u Savetu bezbednosti UN da nema osnova za pokretanje istrage o eventualnim ratnim zločinima NATO-a tokom bombardovanja SR Jugoslavije 1999.
 
2001 - Kolumbijska vlada i pobunjenici, pripadnici levičarskog FARC pokreta, potpisali su sporazum kojim je dozvoljena prva razmena zatvorenika u 37 godina dugom ratu.
 
2002 - Na referendumu u Švajcarskoj usvojen je predlog da se ublaži izuzetno strog zakon o abortusu, čime bi se zakonodavstvo u toj oblasti približilo pravnoj regulativi drugih evropskih država.
 
2004 - Umro je bugarski operski pevač Nikolaj Gjaurov, čuven po ulogama Don Bazilija u "Seviljskom berberinu" i Mefistofelesa u "Faustu".
 
2005 - Umro je Džordž Majkan, legendarni američki i svetski košarkaš i prva superzvezda NBA lige.
 
2008 - Umro je legendarni američki ritam i bluz muzičar Bo Didli. Među njegovim hitovima su "I'm a Man", "Who do you love", "Before you accuse me" i "Mona".
 
2014 - Španski kralj Huan Karlos Prvi odrekao se prestola u korist svog sina, princa Felipea. Huan Karlos je na tronu bio 39 godina. Na presto je došao posle smrti diktatora Franciska Franka u novembru 1975. godine.
 
2018 - Pedro Sančes, vođa španskih socijalista, postao je novi premijer Španije; Katalonija je dobila novu vladu čime je prekinuta uprava španskih vlasti nad tom oblasti uvedena sedam meseci ranije nakon neuspelog pokušaja katalonske secesije.

Komentari 0

    Nema komentara na izabrani dokument. Budite prvi koji će postaviti komentar.

Komentari čitalaca na objavljene vesti nisu stavovi redakcije portala 021 i predstavljaju privatno mišljenje anonimnog autora.

Redakcija 021 zadržava pravo izbora i modifikacije pristiglih komentara i nema nikakvu obavezu obrazlaganja svojih odluka.

Ukoliko je vaše mišljenje napisano bez gramatičkih i pravopisnih grešaka imaće veće šanse da bude objavljeno. Komentare pisane velikim slovima u većini slučajeva ne objavljujemo.

Pisanje komentara je ograničeno na 1.500 karaktera.

Napiši komentar


Preostalo 1500 karaktera

* Ova polja su obavezna

Ostalo iz kategorije Život - Magazin

Da li čovek zaista ima pet čula?

Slika sveta koji poznajemo konstruiše se u našem mozgu. Kako do toga dolazi? Putem brojnih receptora informacija koje dolaze iz naše okoline.