Na današnji dan: Cezar prešao Rubikon, umrli Laza Lazarević, Bafalo Bil, Dejvid Bouvi i Neda Arnerić

Autor: Beta

Život

10.01.2022.

06:55

Pregled najznačajnijih događaja na današnji dan, 10. januar, u svetu i kod nas.

49. p.n.e. - Gaj Julije Cezar izgovorio je čuvenu rečenicu "Alea iacta est" (Kocka je bačena) i prešao reku Rubikon (po jednoj varijanti današnja rečica Fiumicino u gornjoj Italiji, po drugoj Pisatelo kod Ravene, granica između Italije i Galije), što je označilo novo razdoblje u istoriji Rimskog carstva - počeo je građanski rat protiv Pompeja i Senata koji je završen uvođenjem Cezarove diktature. Pripadnici republikanske opozicije ubili su Cezara 44. p.n.e.

1356 - Na državnom saboru u Nirnbergu prihvaćen je glavni deo Zlatne bule cara Karla IV, velikog ustavnog zakona nemačke carevine, koji je u svojim osnovama trajao do 1806.

1778 - Umro je švedski prirodnjak Karl fon Line. Uveo je binarnu nomenklaturu po kojoj svaka biljka i životinja ima naziv roda i vrste. Osnivač je Prirodnjačkog muzeja u Upsali i prvi predsednik Švedske akademije nauka (1973).

1863 - U Londonu je otvorena prva linija podzemne železnice u svetu.

1882 - Počeo je hercegovačko-bokeljski ustanak Srba i muslimana protiv Austrougarske, kao odgovor na uvođenje zakona o vojnoj obavezi i regrutovanja. Ustanak, koji je potajno podržala Crna Gora, ugušen je posle nekoliko meseci.

1889 - Francuska je uspostavila protektorat nad Obalom Slonovače.

1890 - Umro je srpski pisac i lekar Laza Lazarević, koji se s devet pripovedaka, koliko je ukupno napisao, svrstao među najznačajnije prozne stvaraoce srpske književnosti. Smatra se tvorcem srpske psihološke pripovetke i jednim od najboljih stilista ("Prvi put s ocem na jutrenje", "Sve će to narod pozlatiti", "Vetar", "Na bunaru", "Školska ikona", "U dobri čas hajduci", "Verter", "Švabica", "On zna sve").

1909 - Rođen je srpski fizičar i hemičar Pavle Savić, koji je svetski renome stekao kada je sa Irenom Žolio Kiri 1937. i 1938. u Parizu otkrio izotope poznatih elemenata bombardovanjem atoma urana sporim neutronima. Od 1947. rukovodio je izgradnjom Nuklearnog instituta u Vinči i do 1960. bio direktor instituta. Od 1971. do 1981. bio je predsednik Srpske akademije nauka i umetnosti.

1917 - Umro je Frederik Kodi, poznat kao Bafalo Bil, poštanski jahač "Poni ekspresa", vodič i tragač u američkoj vojsci, plaćeni borac protiv Indijanaca, profesionalni lovac na bivole i bizone. Godine 1883, legendarna ličnost američke istorije organizovao je reviju kaubojskih veština "Revija divljeg zapada", u kojoj je nastupao kao glavna zvezda. Kasnije je nastupao i u Evropi i gostovao je i u Srbiji.

1920 - U Ženevi je izabrano veće Lige naroda koje su činili Francuska, Italija, Japan, Velika Britanija. Kasnije su članice Veća postale Nemačka i SSSR. Zbog političkog neuspeha Liga naroda je prestala da postoji 1939, mada je formalno ukinuta 1946, kada je u Londonu održana prva sednica Generalne skupštine UN.

1922 - Artur Grifit je postao prvi predsednik Irske posle sticanja nezavisnosti te zemlje od Velike Britanije.

1934 - U Nemačkoj je pogubljen Marinus van der Lube, nakon što je proglašen krivim za potpaljivanje Rajhstaga 27. februara 1933.

1969 - Švedska je kao prva zapadna zemlja uspostavila diplomatske odnose sa Severnim Vijetnamom.

1971 - Umrla je francuska modna kreatorka Gabrijela "Koko" Šanel, jedna od najčuvenijih u 20. veku koja je gotovo šest decenija suvereno vladala visokom pariskom modom.

1996 - Izrael je pustio iz zatvora stotine Palestinaca, nekoliko dana uoči prvih palestinskih nacionalnih izbora u Gazi i na Zapadnoj obali.

1997 - Arnoldo Aleman postao je predsednik Nikaragve u prvoj demokratskoj i mirnoj smeni vlasti u modernoj istoriji te zemlje.

1997 - Tokom antivladinih protesta u Sofiji demonstranti su probili policijski kordon, upali u zgradu parlamenta i demolirali je.

2001 - Bivša predsednica Republike Srpske Biljana Plavšić dobrovoljno se predala Međunarodnom sudu u Hagu pred kojim je optužena za genocid i druge zločine počinjene 1991-92. tokom Bosanskog rata. Nakon priznanja krivice osuđena je 27. februara 2003. na 11 godina zatvora.

2002 - Izraelski tenkovi i buldožeri sravnili su 73 palestinske kuće u Rafi, nakon napada naoružanih Palestinaca na izraelske vojnike.

2007 - Umro je italijanski filmski producent Karlo Ponti, koji je radio sa nizom najpoznatijih reditelja, kao što su Federiko Felini, Žan-Lik Godar i Dejvid Lin. Tokom 50-to godišnje karijere bio je producent više od 260 filmova.

2009 - Umro je Žorž Kraven, tvorac najveće francuske filmske nagrade Cezar.

2011 - Umro je nekadašnji proslavljeni strelac i jugoslovenski reprezentativac Borivoje Kostić. Sa selekcijom Jugoslavije osvojio je zlatnu medalju na Olimpijskim igrama 1960. godine u Rimu.

2013 - Čileanski slikar, vajar i keramičar Horhe Selaron pronađen je mrtav na čuvenim stepenicama (Escadaria Selaron) u Rio de Žaneiru, koje je ovaj umetnik dekorisao poslednjih dvadesetak godina i koje su jedna od najprepoznatljivijih atrakcija tog brazilskog grada.

2015 - Umro je filmski reditelj Frančesko Rosi, jedan od najznačajnijih italijanskih autora druge polovine 20. veka, predstavnik posleratnog neorealizma. Njegovi najpoznatiji filmovi su "Ruke nad gradom", "The Mattei Affair", "Salvatore Giuliano".

2016 - Umro je Dejvid Bouvi, britanski rok muzičar, pevač, kompozitor i glumac. Poznat je po veštim muzičkim fuzijama, kao i po nekoliko alter ega: Ziggy Stardust, Aladdin Sane i Thin White Duke. Svetsku slavu stekao je albumima "Hunky Dory" i "Uspon i pad Zigija Stardasta i pauka sa Marsa" (The Rise and The Fall of Ziggy Stardust and The Spiders From Mars). Dva dana ranije, 8. januara, na Bouvijev 69. rođendan, objavljen je njegov oproštajni album "Blackstar".

2020 - Preminula je Neda Arnerić, filmska, televizijska i pozorišna glumica, diplomirana istoričarka umetnosti i bivša poslanica.

Teme

ISTORIJA

Komentari 1

Hronološki Najpopularniji

Mile rent-a mozak

10.01.2022 • 16:17

Pretpostavljam da su povodom rođendana našeg nuklearnog fizičara Pavla Savića, čestitku poslale Maja Gojković i Sandra Božić ispred UO i NO Agencije za nuklearne derneke Republike Srbije.

3 4 -1

Komentari čitalaca na objavljene vesti nisu stavovi redakcije portala 021 i predstavljaju privatno mišljenje anonimnog autora.

Redakcija 021 zadržava pravo izbora i modifikacije pristiglih komentara i nema nikakvu obavezu obrazlaganja svojih odluka.

Ukoliko je vaše mišljenje napisano bez gramatičkih i pravopisnih grešaka imaće veće šanse da bude objavljeno. Komentare pisane velikim slovima u većini slučajeva ne objavljujemo.

Pisanje komentara je ograničeno na 1.500 karaktera.