Na današnji dan: Rođen Skerlić, smenjen Deda Avram, proglašeno vanredno stanje zbog poplava u Srbiji

Autor: Beta

Život

15.05.2022.

06:21

Pregled najznačajnijih dešavanja u svetu i kod nas na današnji dan, 15. maj.

1536 - Engleski sud osudio je na smrt zbog preljube i incesta Anu Bolen, drugu ženu kralja Henrija VIII, i njenog brata lorda Rošfora.

1571 - Tatari su osvojili i zapalili Moskvu.

1767 - Đenova je Francuskoj prodala ostrvo Korziku.

1773 - Rođen je austrijski državnik knez Klemens Meternih, gotovo 40 godina najuticajnija ličnost u Evropi, kao ministar inostranih poslova i kancelar Austrije (1809-48). Smatra se oličenjem apsolutističkog režima. Sa ruskim carem Aleksandrom I osnovao je Svetu alijansu čiji je osnovni cilj bio gušenje nacionalnih pokreta u Evropi.

1796 - Trupe Napoleona Bonaparte ušle su u Milano.

1847 - U Italiji je umro irski političar Danijel O'Konel, zvan Osloboditelj. Kao član britanskog parlamenta uspeo je da prisili vladu da prihvati zakon o emancipaciji katolika (1829). Smatra se jednim od najboljih govornika 19. veka.

1848 - U Beču je izbio ustanak protiv apsolutističkog režima koji je primorao austrijsku carsku vladu da povuče oktroisani ustav donet 25. aprila i da raspiše izbore.

1859 - Rođen je francuski fizičar Pjer Kiri. Proučavao je magnetizam i radioaktivnost, a sa suprugom Marijom otkrio je 1898. polonijum i radijum. Nobelovu nagradu za fiziku 1903. supružnici Kiri podelili su sa Antoan-Anrijem Bekerelom.

1886 - Umrla je američka književnica Emili Dikinson. Njene pesme otkrivene su i izdate nakon njene smrti, a tek u 20. veku stekla je ugled jedne od najvećih američkih pesnikinja.

1891 - Rođen je ruski pisac Mihail Afanasjevič Bulgakov, autor romana "Bela garda", pretočenog u dramu "Dani turbina" koja je s velikim uspehom igrana u teatru MHAT. Poznat je po satiričnim i groteskno-fantastičnim pripovetkama i romanu "Majstor i Margarita".

1914 - Umro je istoričar i književni kritičar Jovan Skerlić, profesor Beogradskog univerziteta, član Srpske kraljevske akademije. Svojim književnim i javnim radom značajno je uticao na kulturni i politički život u Srbiji na početku 20. veka ("Istorija srpske književnosti").

1918 - Prva avionska pošta u svetu krenula je između Njujorka, Filadelfije i Vašingtona.

1923 - Velika Britanija priznala je Transjordan pod emirom Abdulahom kao nezavisnu državu.

1940 - U SAD su počele da se prodaju prve najlon čarape.

1940 - Kapitulirala je holandska vojska u Drugom svetskom ratu.

1943 - Raspuštena je Komunistička internacionala (Kominterna).

1945 - Nemačke trupe napustile su Jugoslaviju u Drugom svetskom ratu tokom kojeg je za četiri godine poginulo 1.706.000 ljudi, a zemlja je porušena i opustošena.

1948 - Novostvorenu državu Izrael napali su egipatski avioni, a sa severa i istoka libanske i jordanske trupe.

1955 - U Beču je potpisan Austrijski državni ugovor kojim je okončana desetogodišnja saveznička okupacija, a Austrija postala nezavisna republika u granicama od 1. januara 1938.

1957 - Velika Britanija je izvršila prvu probu hidrogenske bombe u centralnom Pacifiku.

1987 - Umrla je američka filmska glumica Rita Hejvort, holivudski seks simbol '40-tih godina 20. veka ("Samo anđeli imaju krila", "Đilda", "Dama pod sumnjom").

1989 - Sovjetski predsednik Mihail Sergejevič Gorbačov objavio je u Pekingu kraj kinesko-sovjetskih raskola.

1991 - Edit Kreson postala je prva žena premijer Francuske.

1992 - Hiljade pristalica opozicije u Azerbejdžanu zauzele su zgradu parlamenta i predsedničku palatu u Bakuu. Narednog dana s vlasti je zbačen predsednik Ajaz Mutalibov koji je potom izbegao u Moskvu.

1992 - Tokom povlačenja Jugoslovenske narodne armije (JNA) iz Bosne, u Tuzli je napadnut vojni konvoj. Poginulo je 49 vojnika.

1996 - Desničarski lider Atal Bihari Vadžpaji postao je premijer Indije, pošto je njegova partija Baratija Džanata na parlamentarnim izborima osvojila relativnu većinu. To je bilo prvi put da hindu nacionalista dobije mesto premijera.

1996 - Skupština SR Jugoslavije je smenila guvernera Narodne banke Jugoslavije Dragoslava Avramovića, tvorca privredne reforme koja je početkom 1994. zemlju izvukla iz hiperinflacije. Avramović je prethodnog dana u ekspozeu u Skupštini optužio vladu SR Jugoslavije da blokira pregovore sa međunarodnim finansijskim organizacijama i time gura zemlju u propast.

1999 - Italija je dobila novog predsednika Karla Azelja Čampija.

2001 - Šef UNMIK-a Hans Hekerup potpisao je u Prištini "Ustavni okvir za samoupravu na Kosovu" uprkos protivljenju Srba s Kosova, koji su smatrali da taj najviši pravni akt pokrajine nije u skladu s rezolucijom UN o njenom budućem statusu.

2002 - Narodna banka Jugoslavije je saopštila da je dinar postao konvertibilan u svim tekućim transakcijama sa inostranstvom, prvi put od 1946, kada je Jugoslavija postala članica MMF.

2003 - Haški tribunal za ratne zločine počinjene u Ruandi osudio je na doživotni zatvor bivšeg ministra informacija Eliezera Nijitegeka, a bivšeg gradonačelnika Lorenta Semanzu na 25 godina zatvora, zbog učešća u genocidu 1994. godine.

2009 - Beogradski radio B92 obeležio je 20 godina rada. Radio i televizija B92 emitovali su program na celoj teritoriji Srbije, a ta medijska kuća bavila se i izdavaštvom, organizovanjem kulturnih priredbi i humanitarnim radom.

2012 - Umro je Karlos Fuentes, romansijer, pripovedač, dramski pisac i esejista, jedan od najznačajnijih meksičkih i latinoameričkih pisaca 20. veka. Autor je više od 20 knjiga proze, među kojima su i romani: Smrt Artemija Kruza, Sveto mesto, Terra Nostra, Stari Gringo, Dijana, Godine s Laurom Dijaz, Srećne porodice, Volja i sudbina, Adam u raju.

2014 - U 18 gradova i opština u Srbiji proglašeno je vanredno stanje zbog višednevnih obilnih padavina, izlivanja reka i poplava koje su izazvale klizišta i rušenje kuća, puteva, vodovoda i druge infrastrukture. U poplavnom talasu je poginulo 57 ljudi.

2019 - Preminuo je Mihailo Miša Janketić, pozorišni i filmski glumac. U bogatoj karijeri Janketić je odigrao više od stotinu uloga, najviše u Jugoslovenskom dramskom pozorištu u Beogradu.

OBRATI PAŽNJU! Osvežili smo platformu sa muzičkim kanalima, a preko koje možete slušati i Radio 021. Preporučujemo vam novu kategoriju - LOUNGE, za baš dobar užitak i relax tokom dana. Vaš 021!

Teme

ISTORIJA

Komentari 0

Nema komentara na izabrani dokument. Budite prvi koji će postaviti komentar.

Komentari čitalaca na objavljene vesti nisu stavovi redakcije portala 021 i predstavljaju privatno mišljenje anonimnog autora.

Redakcija 021 zadržava pravo izbora i modifikacije pristiglih komentara i nema nikakvu obavezu obrazlaganja svojih odluka.

Ukoliko je vaše mišljenje napisano bez gramatičkih i pravopisnih grešaka imaće veće šanse da bude objavljeno. Komentare pisane velikim slovima u većini slučajeva ne objavljujemo.

Pisanje komentara je ograničeno na 1.500 karaktera.