Penzioneri i deca glavni turisti u Srbiji

Većina naših turističkih mesta živi od ekskurzija ili "termos-turista" koji putuju na račun PIO fonda, u sobi kuvaju kafu i piju je na klupi.

Uprkos tome što, statistički gledano, neprestano raste broj stranih turista, domaći gost je i dalje "kičma" našeg turizma. Istina, broj domaćih gostiju je neprestano u opadanju, što brine sve turističke radnike. Jer, ne računajući goste iz Republike Srpske, od stranaca se ne živi. Naime, procenjuje se da lanjski devizni prihod od turizma neće dostići ni milijardu dolara.

"Tek kada domaći gosti napune neku destinaciju, i stranci počnu da dolaze", kaže za "Novosti" Aleksandar Seničić, direktor JUTA.

Samo oko 15 odsto stranaca u Srbiju dolazi kroz paket-aranžman, a najveća zarada nam je od putarina i usputnih delatnosti. Reklame na stranim kanalima su deplasirane, promocija turizma se radi tako što se subvencioniše dolazak stranaca i daje novac na lokalnom nivou. Naravno, mnogo više valja raditi sa domaćim turistima, jer su dobri potrošači.

Prosečan gost beogradskog hotela je isti kao i u bečkom: poslovni čovek sa dobrim prihodima, star od 35 do 50 godina, koji boravi dva dana u hotelu sa četiri zvezdice. Tu se sličnost između Beograda i Beča završava. Jer, srpska prestonica godišnje ima oko pola miliona stranih turista (čitava Srbija jedva dva miliona), dok Beč ima 23 miliona. Samo u Beču uspešno radi 420 hotela koji nude 55.000 kreveta, dok u čitavoj Srbiji postoji jedva - 260 hotela i oko 25.000 kreveta.

"Popunjenost soba u prestoničkim hotelima je 45 odsto i prestonica ima problema da napuni sobe tokom vikenda", kaže Aleksandar Vasiljević, hotelijer i predsednik Skupštine udruženja hotelijera (HORES).

Samo 33 odsto gostiju su turisti, ostali su "poslovnjaci". Manifestacije i događaji privlače goste, ali i redovne kružne ture, kakve se organizuju za azijske goste.

Ko su stranci koji dolaze u Srbiju? Najisplativiji su "poslovnjaci". Jer, prema procenama Turističke organizacije Srbije, u Srbiji potroše 600 evra. Najviše novca ostavljaju farmaceuti, duvandžije, medicinari i državna administracija. Kongresi su isplativi, ali dolazak individualaca još više, jer su oni - povratnici. Od ostalih evropskih gostiju mršava je zarada, pošto stižu vozom ili niskobudžetnim avio-kompanijama, spavaju u hostelima i apartmanima i jedu u pekarama i na kioscima.

Kod nas je rašireno mišljenje da je Vojvodina najpoznatiji i najposećeniji turistički region. Ali, Vojvodina ima manje turista i noćenja od istočne Srbije. Okosnica srpskog turizma su, inače, Šumadija i zapadna Srbija. To ne čudi, jer su turisti polovinu kreveta "ugrejali" u Vrnjačkoj Banji i na Zlatiboru.

"Potrebno je da se promeni struktura gostiju, a kao najbolje trošadžije pokazale su se porodice", kaže Goran Karavesović iz TO Vrnjačka Banja. "Porodice uzimaju dobar smeštaj, jedu kolače, piju sokove, kupuju suvenire. Čitav grad živi od takvih gostiju".

Hrvatska godinama daje novac agencijama "po glavi" dovedenog turiste. Makedonija subvencioniše dovođenje grupa iz Holandije, pa Ohrid sada ima 80.000 dolazaka. Crna Gora priprema zakon o ukidanju PDV-a onima koji dovode turiste, a Egipat plaća svako prazno mesto u čarter-avionu. U našoj zemlji ništa od toga ne postoji, a svake godine zatvori se poneka agencija koja radi receptivni turizam.

Prema statističkim podacima, Srbiju je ove godine posetilo 40 odsto više kineskih turista nego lane. U Srbiji je, dakle, boravilo, 4.633 kineskih turista koji su ostvarili 13.000 noćenja. Turistički radnici su uvereni da je reč o kineskim radnicima koji grade most preko Dunava, jer više ne postoji formular koji razdvaja turističke od poslovnih dolazaka. Za kineske turiste se otimaju sve turističke sile, a u Beču kažu da se tek pripremaju za njih: pišu se brošure, oznake u muzejima...