Srbija odumire

Živan Lazić

zivanlaz@gmail.com

Info

12.04.2025.

10:09 > 10:01

Poslednjih godina često čujemo kako u mnogim fabrikama nema dovoljno radnika, a ni ponovna raspisivanja konkursa ne rezultiraju popunom radnih mesta.

Foto: 021.rs

Jednostavno, sve je manje mladih građana, pa je poslodavcima sve teže da angažuju radnike. Stoga ne iznenađuje da je prošle godine u Srbiji legalno radilo preko 46.000 stranih državljana, dok se najmanje još toliko izdržavalo "radom na crno". Do pre deceniju tako nešto se nije moglo ni zamisliti.

Osam odsto manje

Osnovni razlog uočljive nestašice radne snage je demografski kolaps u Srbiji. Brojke sa poslednjeg popisa (2022. godine) su opominjuće i ukazuju na sve izraženiji pad stanovništva, posebno mlađeg uzrasta.

To što Srbija nije usamljena u ovakvom toku stvari, nije olakšanje, pogotovo što je po brzini umanjenja broja stanovnika naša zemlja među tri vodeće u Evropi.

Tako je žitelja Srbije 2022. godine (kada je obavljen poslednji popis) bilo 6.447.003, odnosno osam odsto ili 581.256 stanovnika manje nego na prethodnom popisu 2011. godine. Žena je 183.236 više nego muškaraca, a razlika je najizraženija u dobu starijih od 65 godina.

Prosečan stanovnik Srbije ima 43,8 godina i po ovom pokazatelju smo takođe pri samom evropskom vrhu. Sa prosečnih 45,2 godine žene su i ovoga puta starije od muškaraca sa prosekom 42,4 godine. Koliko brzo starimo može se videti iz poređenja sa ranijim popisima; 1961. godine prosečan stanovnik imao je 30,4, deset sezona kasnije 32,2 godine...

Život nije dug

Međutim, mada smo po prosečnoj starosti među najstarijima u Evropi, ne možemo se baš pohvaliti dužinom života. Prosečan muškarac u našoj zemlji živi 73,9, dok su žene sa 78,7 godina primetno dugovečnije.

U Evropskoj uniji život muške osobe u proseku dostiže 78,8 godina, ali i u ovim zemljama žene umiru starije, obično sa 84,6 leta. Takođe, u državama sa izrazito visokim standardom, Švedskoj, Norveškoj i Holandiji, život prosečnog muškarca nadmašuje 82, a žene 86 godina.

Zanimljivo je da broj stanovnika u najvećim srpskim gradovima raste. Tako je broj žitelja Novog Sada između dva popisa uvećan za 36.452, dok je u glavnom gradu Beogradu popisano 1.589.344 osobe, 24.123 više nego deceniju ranije.

Upravo suprotni trendovi najvećih gradova i zemlje kao celine ističu činjenicu da su unutrašnje migracije po dinamici promena u Srbiji značajnije od na ovim prostorima tradicionalno snažno prisutnog "odlaska na rad u inostranstvo".

Starci u Starom gradu

Međutim, to što rast stanovništva u prestonici raste, ne znači da u pojedinim centralnim kvartovima nema opadanja stanovništva.

Tako je u opštini Stari grad broj žitelja umanjen za 22.110, što se objašnjava veoma starom populacijom najlukrativnijeg dela glavnog grada. Čak polovina žitelja ove opštine premašuje 65 godina. Sličan, mada nešto manje izražen, je trend i u opštinama Vračar i Savski venac.

Udeo osoba iznad 65 godina u ukupnoj populaciji dostiže 22 odsto, čak pet procentnih poena više nego na prethodnom popisu, odnosno žitelja penzionerskog uzrasta ima 1.318.425, dok je žitelja uzrasta do 17 godina 17,4 odsto, odnosno 1.019.396.

Koliko Srbija ubrzano stari upadljivo se vidi ako ova dva parametra uporedimo sa prethodnim popisom. Tada je udeo grupacije 65 plus u ukupnom stanovništvu iznosio samo 17, dok je udeo mlađih od 17 godina dostizao 19,6 odsto.

Životni stil

Iz popisa je vidljivo da se menja i stil života. Jeste povećan broj domaćinstava, ali je sve manje članova unutar domaćinstva, u proseku tek 2,6, dok je, poređenja radi, 1971. godine iznosio 3,8. U Beogradu je prosečno domaćinstvo još manje, 2,55, a u sve napuštenijim opštinama na istoku i jugu Srbije prosečno domaćinstvo pada na ispod 2,35 člana.

Koliko, pak, živimo sve usamljeniji, pokazuje i zaprepašćujući podatak od blizu 800.000 neoženjenih muškaraca iznad 30 godina i više od 685.000 neudatih devojaka iste dobi. Ohrabruje podatak da su najčešće porodice sa dvoje dece, 50,8 odsto od svih porodica, ali samo 6,2 odsto porodica se odlučilo za tri potomka. Da se sve češće praktikuje individualan način života, svedoči i podatak da broj starijih od 17 godina koji nisu stupali u brak dostiže 31,3, naspram 28 odsto deceniju ranije.

Cifre iz popisa pokazuju da je stanovništvo Srbije sve starije, pa su i potrebe za zdravstvenim uslugama sve češće i veće. Pitanje je da li je 21.343 lekara, 1.616 stomatologa, 1.332 farmaceuta i 46.106 sestara dovoljno da pruži potrebne usluge sve starijem stanovništvu.

OBRATI PAŽNJU! Osvežili smo platformu sa muzičkim kanalima, a preko koje možete slušati i Radio 021. Preporučujemo vam novu kategoriju - LOUNGE, za baš dobar užitak i relax tokom dana. Vaš 021!

Teme

STANOVNIŠTVO

Komentari 24

Hronološki Najpopularniji

Ulala

12.04.2025 • 18:15

Samouništenje

Sami sebe uništavamo jer nemamo dovoljno snage i odlučnosti da se oslobodimo nazadnjaka.

3 0 +3
Djoka

12.04.2025 • 18:07

Sve dok Mile Ronhill & bagra vode ovu državu, Srbija će i dalje da odumire. Ništa čudno.

3 0 +3
Realno

12.04.2025 • 15:07

Niska stopa nataliteta je problem u skoro celoj Evropi. Neko u komentarima je spomenuo Švajcarsku... U toj super bogatoj državi je stopa nataliteta još niža nego u Srbiji, ako izuzmemo pojedine migrantske skupine tamo. Hedonizam, promiskuitet i sl. su glavni krivac za to, a ne materijalno stanje. Živim u novoj zgradi u Novom Sadu, u svakom drugom stanu žive samci od 30-40 godina, i žene i muškarci samci. Imaju nekretninu, dobro plaćene poslove i automobile i opet nemaju decu. Vlast može biti kriva za mnogo stvari, ali za odumiranje populacije nije kriva.

27 19 +8

Komentari čitalaca na objavljene vesti nisu stavovi redakcije portala 021 i predstavljaju privatno mišljenje anonimnog autora.

Redakcija 021 zadržava pravo izbora i modifikacije pristiglih komentara i nema nikakvu obavezu obrazlaganja svojih odluka.

Ukoliko je vaše mišljenje napisano bez gramatičkih i pravopisnih grešaka imaće veće šanse da bude objavljeno. Komentare pisane velikim slovima u većini slučajeva ne objavljujemo.

Pisanje komentara je ograničeno na 1.500 karaktera.